Baza Wiedzy
Znakowanie jaj pszczelich. Wyjątkowa umiejętność królowej
Życiodajny pyłek kwiatowy. Niezbędny w diecie pszczół.
Pszczoły z natury wolą wychowywać swoje siostry, niż swoich siostrzeńców. Od czego jest więc „pszczela policja”? Pszczoły robotnice „patrolujące” plastry, tak naprawdę opiekujące się jajkami i larwami, odróżniają jajko złożone przez królową od jajka swojej niezaplemnionej siostry trutówki. Jaki mechanizm na to pozwala? Wynika to z umiejętności znakowania jaj pszczelich przez matkę.
Matka pszczela – znakowanie jaj pszczelich
Pierwotnie zjawisko to wiązano z obecnością bardziej rozwiniętego u królowych gruczołu alkalicznego, zwanego gruczołem Dufoura. Okazało się nawet, że jaja trutówek fizjologicznych oznakowane wydzieliną gruczołu królowej, były przez pszczoły „policjantki” znacznie chętniej akceptowane.
Jednak dokładna analiza budowy królowej wykluczyła możliwość potraktowania jaja wydzieliną w trakcie jego składania. Tak więc, ostatecznie mechanizm pozwalający na znakowanie jaj i ich rozróżnianie, nie został dokładnie wyjaśniony naukowo. Jak widać pszczela rodzina ma jeszcze dużo tajemnic i nie raz zaskoczy tak pszczelarza, jak i naukowych badaczy.
Czytaj także: Królowa pszczela i jej obowiązki. Jak ją rozpoznać w ulu?
Matka pszczela nie zawsze jest tą, za którą się podaje
Z badań dotyczących gruczołu alkalicznego Dufoura samic w rodzinie pszczelej wynika, że wydzielina Królowej (matki pszczelej) jest znacząco różna od wydzieliny pszczół robotnic.
Czy zawsze? Otóż nie. Gdy robotnica rozpocznie składanie jaj, skład jej wydzieliny bardzo upodabnia się do tej pochodzącej od królowej. Można więc powiedzieć, że gruczoł Dufoura ma znaczenie informujące rodzinę pszczelą o możliwościach reprodukcyjnych matki.
Być może, jest to znaczącym powodem, by rodzina pszczela uznała jedną z trutówek za swoją Królową.
Takie sytuacje zdarzają się w rodzinach pszczelich po stracie matki, gdy jedna z trutówek z powiększonym odwłokiem emituje hormony, wydaje dźwięki, formuje świtę robotnic i staje się „fałszywą matką pszczelą”.
Taka sytuacja skutecznie utrudnia i wręcz uniemożliwia poddanie nowej królowej, szczególnie gdy odróżnić jej od pozostałych pszczół nie sposób…
